คำถามเกี่ยวกับยา
โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
เรื่อง : ยา Cox-2
ยาไซโคลออกซิจิเนส-2 อินฮิบิเตอร์ (Cyclooxygenase-2 inhibitor) หรือนิยมเรียกย่อว่า “คอก-ทู อินฮิบิเตอร์ (Cox-2 inhibitor)” คือ ยาในกลุ่มยาเอ็นเสดส์ (NSAIDs) วงการแพทย์นำมาใช้รักษา อาการปวด อาการบวมต่างๆ เช่น
- รักษาอาการปวดจากไขข้อ (น้ำหล่อลื่นข้อของร่างกาย) อักเสบ, ข้ออักเสบ/ข้อเสื่อม โรคข้อรูมาตอยด์, โรคเกาต์
- รักษาอาการเจ็บปวดหลังผ่าตัด
- รักษาอาการปวดประจำเดือน
- รู้สึกไม่สบายภายในท้อง ปวดท้อง ท้องเสีย ท้องอืด เกิดแผลในกระเพาะอาหารและลำไส้ (แผลเปบติค)
- ส่งผลต่อการทำงานของหัวใจ (เช่น เจ็บหน้าอก หัวใจเต้นผิดปกติ ภาวะหัวใจล้มเหลว)
- ปวดหัว วิงเวียน สับสน
- ซึมเศร้า ง่วงนอน หรือ นอนไม่หลับ
- ผิวหนังไวต่อแสงแดด (อักเสบ ดำคล้ำ)
- คลื่นไส้
- ตัวบวม
- ปากแห้ง ปากเป็นแผล
- ความดันโลหิตสูง
- การรับรสชาติอาหารเปลี่ยนไป
- อ่อนเพลีย
- มีไข้คล้ายเป็นไข้หวัดใหญ่ / กลุ่มอาการคล้ายไข้หวัดใหญ่
- ไตอักเสบ
- ห้ามใช้ยานี้กับผู้ที่มี โรคลำไส้อักเสบ หรือ มีแผลในกระเพาะอาหาร
- ห้ามใช้ยานี้กับผู้ที่มีภาวะหัวใจล้มเหลวขั้นรุนแรง ผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง ผู้ป่วยโรคตับระยะรุนแรง
- ห้ามใช้ยานี้กับผู้ที่แพ้ยา Aspirin
- ห้ามใช้ยานี้กับ หญิงตั้งครรภ์ หญิงที่อยู่ในภาวะให้นมบุตร และเด็ก ที่อายุต่ำกว่า 16 ปี
- หลีกเลี่ยงการใช้ยานี้ในผู้ที่มีประวัติแพ้ยา ยาซัลฟา-ซัลโฟนาไมด์ / Sulfa drug/ Sulfonamides
- ระวังการใช้ยานี้กับผู้ที่มีภาวะเลือดออกง่าย
- ระวังการใช้ยานี้กับผู้ที่เคยมีประวัติด้วยภาวะหัวใจล้มเหลว
- ระวังการใช้ยานี้กับผู้ป่วยที่มีอาการบวมของร่างกายอันเนื่องจากเป็น โรคไต โรคตับ โรคหัวใจ
- การรับประทานยาเซเลคอกซิบ (Celecoxib) ร่วมกับยาต้านการแข็งตัวของเลือด (เช่น Warfarin) หรือ Corticosteroids หรือแอลกอฮอล์ อาจทำให้เกิดภาวะเลือดออกง่าย หากไม่จำเป็น ควรหลีกเลี่ยงการใช้ร่วมกัน
- การรับประทานยาเซเลคอกซิบร่วมกับยาต้านเชื้อราเช่น Fluconazole สามารถทำให้ระดับเซเลคอกซิบในเลือดเพิ่มมากขึ้น จนทำให้เกิดผลข้างเคียงติดตามมา หากไม่จำเป็นควรหลีกเลี่ยงการใช้ร่วมกัน
- การรับประทานยาอิโทริคอกซิบ (Etoricoxib) ร่วมกับยาแก้ปวดบางชนิดเช่น แอสไพริน(Aspirin) อาจก่อให้เกิดความเสี่ยงเกิดแผลในกระเพาะอาหารและลำไส้ (แผลเปบติค) หากมีความจำเป็นต้องใช้ร่วมกัน แพทย์จะปรับขนาดรับประทานให้เหมาะสม
- การรับประทานยาอิโทริคอกซิบร่วมกับยากลุ่มเอ็นเสด (NSAIDs) ตัวอื่นเช่น Ibuprofen, Diclofenac, Naproxen อาจเกิดความเสี่ยงของภาวะเลือดออกในทางเดินอาหาร ควรหลีกเลี่ยงไม่นำมาใช้ร่วมกัน
- การรับประทานยาอิโทริคอกซิบร่วมกับยาบางกลุ่มอาจทำให้ระดับยาในกระแสเลือดของยา กลุ่มนั้นๆ เพิ่มขึ้นจนก่อให้เกิดอาการข้างเคียงตามมา อาจต้องปรับขนาดรับประทานหรือหยุดการใช้ร่วมกัน ยากลุ่มดังกล่าวเช่น ยาโรคหัวใจ (เช่น Digoxin), ยารักษาอาการทางจิตเวช (เช่น Lithium), ยาเคมีบำบัดรักษาโรคมะเร็ง (เช่น Methotrexate), ยาเม็ดคุมกำเนิด (เช่น Oestrogens)